Accountants en adviseurs: 'let op uw saack'

ma 14 juni 2021
14 jun 21

U weet dat u als accountant cliëntonderzoek moet verrichten, ongebruikelijke transacties moet melden en uw kennis over de Wwft op peil moet houden.

Maar toch gaat dit nog regelmatig fout. Vaak komt dit doordat afspraken mondeling zijn overeengekomen en niet goed worden vastgelegd.

In dit artikel breng ik uw aansprakelijkheid als accountant en adviseur nog eens onder de aandacht. Want in hoeverre reikt uw onderzoeksplicht en zorgplicht in de praktijk? 

Tot slot laat ik met een recent arrest zien wat uw verplichtingen zijn als er meerdere Wwft-instellingen betrokken zijn bij een transactie.

Onderzoeksplicht van de accountant en adviseur

Als accountant of adviseur mag u afgaan op de juistheid en volledigheid van de gegevens die aan u worden verstrekt, zolang in redelijkheid aanwijzingen van het tegendeel ontbreken. 

Zijn er aanwijzingen dat de verstrekte gegevens onjuist of incompleet zijn? Dan bent u verplicht nader onderzoek in te stellen.

Voldoen aan uw zorgplicht

Als accountant of adviseur schiet u niet tekort in uw zorgplicht als u opzettelijk onjuiste informatie heeft gekregen of wanneer er opzettelijk relevante zaken zijn verzwegen. Tenzij u dus redelijkerwijs had moeten weten dat dit het geval was.

Zowel uw client als uzelf hebben de zorgplicht om er zeker van te zijn dat de verplichtingen uit de Wwft worden nageleefd.

Maar wat zijn uw verplichtingen als er meerdere Wwft-instellingen betrokken zijn bij een transactie? Onderstaand arrest laat zien hoe de verplichtingen zich dan tot elkaar verhouden.

Zorgplicht bij meerdere betrokken Wwft-instellingen

Op 25 mei 2021 heeft de Hoge Raad uitspraak gedaan in een zaak waarin een autohandelaar veroordeeld werd wegens overtreding van zijn Wwft-verplichtingen. Deze handelaar was echter in de veronderstelling dat zijn accountant op juiste wijze voor de Wwft-meldingen zou zorgdragen.

Uit de conclusie van dit arrest blijkt dat de betreffende autohandelaar meerdere keren is aangesproken op het niet naleven van de verplichtingen uit de Wwft. De autohandelaar geeft aan dat hij juist om die reden met zijn accountant de afspraak heeft gemaakt dat de accountant zou zorgdragen voor de Wwft-meldingen. 

Zowel de rechtbank als het hof overwegen dat de autohandelaar deze afspraak met zijn accountant niet in de stukken heeft kunnen onderbouwen en dat onvoldoende aannemelijk is geworden dat de verdachte geen opzet heeft gehad.

Wwft-verplichtingen kunnen onder voorwaarden worden uitbesteed aan een derde

Uit dit arrest blijkt dat het niet uitgesloten is dat de Wwft-verplichtingen kunnen worden uitbesteed aan een derde. Uit de gemaakte afspraken zal dan wel duidelijk moeten blijken dat de Wwft-instelling erop mag vertrouwen dat deze derde de meldingen tijdig en correct doet. In dat geval moet de Wwft-instelling bovendien controleren of de meldingen daadwerkelijk door de derde zijn verricht.

Wwft-meldplicht volgens het Bureau Financieel Toezicht (BFT)

Volgens het BFT moeten accountants, belastingadviseurs en administratiekantoren cliënten die contante bedragen ontvangen van € 10.000 of meer, wijzen op de meldplicht voor de Wwft.

Deze verplichting ontstaat uit het cliëntonderzoek. Wanneer uw cliënt zelf ook een meldingsplicht heeft, dan zal u moeten nagaan of deze cliënt al op grond van de meldingsplicht ongebruikelijke transacties heeft gemeld. 

Is er al een melding gedaan? Dan is het advies een kopie van deze melding en van de ontvangstbevestiging van deze melding in het cliëntdossier te bewaren. 

Is er geen melding door de meldingsplichtige cliënt gedaan? Dan moet u uw client informeren over het bestaan van de meldingsplicht.

Als er aanwijzingen zijn dat de client zich niet aan de meldingsplicht houdt, dan zal u zelf over die klant een melding moeten doen. Het opzettelijk niet voldoen aan Wwft-verplichtingen kan namelijk een subjectieve indicator zijn van witwassen.

Het moraal van mijn verhaal? Voorkomen is beter dan genezen

Blijf alert op uw verplichtingen en laat eventuele afspraken die u hierover maakt, in welke situatie dan ook, goed schriftelijk vastleggen door een specialist.

Loopt u tegen een specifieke situatie aan en wilt u overleggen hoe te handelen? Neem dan contact met Marc Schoenmakers op via info@4caa.nl

N.B. Er is voor accountants een nieuw en vereenvoudigd Wwft-meldformulier ontwikkeld. In dit formulier staan alleen velden en waarden (zoals indicatoren) die specifiek voor accountants gelden. Zie FIU-Nederland.nl/meldformulier